Nhung hươu thuốc đại bổ lưu truyền ngàn đời

Dân gian có câu “Sâm, nhung, quế, phụ” là 4 vị thuốc bổ đầu bảng, nhung hươu được đặt vị trí ngay sau nhân sâm chứng tỏ từ xưa dân gian đã đánh giá rất cao tác dụng của nhung hươu.

Nhung hươu là một vị thuốc quý có nguồn gốc động vật, nhung hươu có lịch sử rất lâu đời được người xưa sử dụng cách đây hàng ngàn năm để làm thuốc bổ.

Tương truyền thời phong kiến chỉ có vua chúa, quan lại mới được phép sử dụng nhung hươu (lộc nhung).

Ngày nay những tác dụng quý của nhung hươu vẫn còn nguyên giá trị trong đời sống, được ứng dụng sử dụng rất nhiều trong y học. Đây cũng là một trong những thực phẩm bổ dưỡng được nhiều thực khách ưa dùng.

Tên khoa học

Nhung hươu có tên khoa học Cornu cervi parvum. Đây chính là phần sừng non của con hươu đực hoặc con nai sau khi đã được chế biến.

Khu vực phân bố

Khi ngành nông nghiệp trăn nuôi hươu chưa phát triển thì nhung hươu là một mặt hàng xa xỉ, vô cùng quý hiếm chỉ có ở khu vực rừng núi, rừng nguyên sinh mới có cơ hội sở hữu dược liệu này.

Ngày nay, trăn nuôi hươu để lấy nhung là một trong những ngành trăn nuôi vô cùng phát triển, ở nước ta nhiều gia đình đã thoát nghèo và giàu lên nhờ chăn nuôi hươu.

Hiện nay các tỉnh có ngành trăn nuôi hươu phát triển như: Hà Tĩnh, Thanh Hóa, Thái Bình, Ninh Bình….. chính vì vậy mà việc sở hữu nhung hươu hiện nay không còn quá khó khăn như xưa, nhung hươu cũng vì thế mà trở thành một dược phẩm bình dị mà ai cũng có thể sở hữu.

Hươu ngày nay đã khá phổ biến nhưng chủ yếu là hươu nuôi, kinh nghiệm dân gian nếu kiếm được nhung hươu săn bắn từ rừng (hoặc hươu nuôi thả cho ăn bằng các loại lá cây rừng) mới quý, chất lượng nhung hươu mới có giá trị cao.

Cách chế biến và thu hoạch nhung hươu

Hươu đực khi được 3 tuổi bắt đầu cho nhung, nhung hươu được thu hoạch vào mùa xuân bắt đầu từ tháng 3 đến tháng 4 dương lịch.

Mỗi năm hươu chỉ cho nhung 1 lần, khi sừng hươu mọc được khoảng 40 đến 50 ngày (lúc này sừng hươu còn non, rất mềm) người ta tiến hành cắt sừng hươu để lấy nhung, đây là thời điểm mà nhung hươu có chất lượng tốt nhất.

Cách chế biến:

Cách 1: Tẩm rượu sấy khô:

Cách chế biến lộc nhung rất cầu kỳ, sau khi lộc hươu vừa được cưa xong phải mang đi chế biến ngay bằng cách ngâm vào rượu 5-6 tiếng, sau đó đem đi sấy khô, làm như vậy khoảng 3-4 lần tới khi nhung khô đều là được. (1 cặp nhung khi còn tươi nặng 700-800g, sau khi sấy khô chỉ còn 250g)

Cách 2: Nhúng nước nóng sấy khô:

Lộc hươu vừa cắt xong, lấy dây bộc bặt đầu cắt cho máu không chảy ra, nhúng vào nước sôi 3-4 lần mỗi lần 15 đến 20 phút, sau đó đem sấy khô trong lò ở nhiệt độ khoảng 75 độ đến khi nhung khô đều là được (thời gian sấy khoảng 2-3 giờ).

Cách 3: Bỏ tủ lạnh bảo quản để dùng dần

Hiện nay hầu hết gia đình đều có tủ lạnh, ta có thể bỏ nhung hươu tươi vào trong ngăn đá tủ lạnh để dùng dần.

Nhung hươu tươi

Thành phần hóa học

Nhung hươu (lộc nhung) là một trong những vị thuốc được giới khoa học đặc biệt quan tâm, đi sâu nghiêm cứu từ lâu. Qua các công trình nghiên cứu các nhà khoa học thấy nhung hươu là một dược phẩm có giá trị dinh dưỡng rất cao.

Trong đó có tới 25 loại axit amin; 26 nguyên tố vi lượng, muối. Đây đều là những dưỡng chất cần thiết cho cơ thể.

*Công dụng nhung hươu

Theo y học cổ truyền nhung hươu có vịkinh thận, can, tâm và tâm bào. Là một vị thuốc bổ, lộc nhung có rất nhiều lợi ích cho cơ thể, trước tiên phải kể đến các tác dụng chính sau:

• Tác dụng tăng cường sức khỏe, tăng khả năng dẻo dai và chống mệt mỏi giúp nâng cao hiệu quả công việc, đặc biệt những công việc có cường độ cao.
• Tác dụng tăng cường tiêu hóa, tăng khả năng hấp thu
• Tác dụng tăng cường trí nhớ
• Giúp ăn ngủ tốt, tăng cân ở người gầy
• Tác dụng giúp tinh tinh, bổ tủy, sinh huyết (bổ máu)

Đối tượng sử dụng

• Dùng cho người suy nhược cơ thể, người già mắt mờ
• Dùng cho người thận dương hư

(Biểu hiện: Sợ lạnh, chân tay lạnh, đau lưng mỏi gối, đi tiểu đêm…)

• Người huyết áp thấp
• Người thiếu máu, da xanh xao
• Dùng cho phụ nữ sau khi sinh
• Dùng cho người thường xuyên phải làm việc với cường độ cao, người lao động trí óc nhiều

Lộc hươu tươi thái lát

Nhung khô thái lát mỏng

Rượu ngâm lộc nhung

Cách dùng, liều dùng

Ngoài Việt nam còn có Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Liêng Bang Nga và một số nước Đông Âu sử dụng lộc nhung để làm thuốc. Hiện nay ở Liêng Bang Nga đã có loại thuốc bổ được chiết từ nhung hươu cùng Siberia. Cách dùng nhung hươu như sau:

1. Liều dùng bồi bổ hàng ngày:  2-3g/ngày (khoảng 2 lát cắt mỏng nhung hươu) dùng nấu cháo ăn hoặc hấp cách thủy đều được.

Nhung hươu có lượng dưỡng chất rất cao, bởi vậy không nên dùng quá nhiều bởi cơ thể không hấp thụ hết, thải ra ngoài gây lãng phí.

2. Dùng điều trị thận dương hư (Chân tay lạnh, huyết áp thấp, đi tiểu nhiều….): 

Lấy 100g lộc nhung khô, 150g hoài sơn ngâm với 1 lít rượu. Ngâm trong thời gian 20 ngày là dùng được, mỗi ngày dùng 2-3 ly nhỏ.

3. Dùng để điều trị huyết áp thấp, thiếu máu, suy nhược cơ thể

Lộc nhung 2-3g, Đẳng sâm 10g, Đương quy 10g, hoài sơn 10g sắc nước uống hàng ngày.

4. Dùng cho phụ nữ sau sinh

Nhung hươu 3g, bột tam thất bắc 5g nấu cháo ăn hàng ngày.

Lưu ý khi sử dụng

• Không dùng cho người bị huyết áp cao
• Không dùng cho người bị suy thận, viêm thận, thận hư
• Không dùng cho người đi cầu phân lỏng
• Không dùng cho người bị sơ vữa động mạch